برای شنیدن صدای این مصاحبه اینجا را کلیک کنید
ژاله وفا: در هر انتخاباتی، فرق نمی کند کجای دنیا انجام بشود، همانطوری که در دموکراسی های مرسوم هم رایج است، یک ضوابطی دارد. یعنی انتخابات آزاد که برمی خیزد از آزادی حق تصمیم انسان، و انتخاب نوع تصمیم، باید شرایطی داشته باشد که آزادی و استقلال انسان را در انتخاب نوع تصمیم اش، نوع رفتاری که بر اساس تصمیم گرفته می خواهد بکند، تضمین کند. به این می گویند انتخابات، وگرنه جبر است، اگر شرایط فراهم نباشد، زورگویی مطلق است و تن دادن به جبر.
در همین دموکراسی های موجود هم یک سری ضوابطی دارند، یعنی یک امکاناتی وجود دارد برای تنوع موضوع انتخاب، و اینکه آن شهروند می تواند نگاه کند ببیند که کسانی را که می خواهند، نمایندگی می کنند. حالا دموکراسی مشارکتی بجای خودش که این مرحله ای است که در غرب هم هنوز به آن نرسیده اند، فرض کنید همین دموکراسی های بر مبنای انتخاب نماینده. آیا هستند کسانی که نقطه نظرات آنها را نمایندگی کنند؟ اگر حتی دیدند نه، انتخاب آزاد دارند که در آن انتخابات شرکت نکنند. نه به صلابه کشیده می شوند، نه محکوم می شوند، نه حرام و حلال برایشان تعیین می کنند. در مورد عدم شرکت در انتخابات، وقتی شهروندانی ببیند که کسانی که نماینده شده اند، نظرشان را نمایندگی نمی کنند، و نظرشان در بین کسانی که مورد انتخاب قرار می گیرند وجود ندارد، براحتی شرکت نمی کنند. الان هم که بر اساس تجربه در دموکراسی های انتخاب نماینده هم معلوم شده است که سیاسیونی که به قدرت می رسند، به وعده و عیدهایی که به مردم داده اند، پشت می کنند، یک سردی ای شکل گرفته که درصد شرکت کنندگان در انتخابات کمتر شده است. بخاطر اینکه دیده اند که نمایندگان، وعده هم که می دهند، وفا نمی کنند.
بنابراین یک، باید یک امکاناتی باشد، یک تنوعی در نمایندگی نقطه نظرات اقشار مختلف جامعه میان کسانی که خود را کاندیدا می کنند وجود داشته باشد. دو، یک سری آزادی های شرکت در انتخابات، آزادی های کاندیدا شدن وجود داشته باشد. کسانی خود را چه به شکل مستقل، چه به شکل حزبی کاندیدا بکنند تا مردم تنوع را ببینند. و اینکه هیچ قشری از جامعه، چه زن باشند، چه دین خاصی و مرام خاصی داشته باشند، محروم نشوند و تبعیض نباشد. …
