در سوگ دکتر ابوالحسن بنی صدر

banisadr 4

با خبر شدیم دکتر ابوالحسن بنی‌صدر پس از چند ماه دست و پنجه نرم کردن با بیماری، سرانجام در سحرگاه ۹ اکتبر ۲۰۲۱، برابر با ۱۷ مهر ۱۴۰۰ در ۸۸ سالگی در بیمارستان سالپتریر (Hôpital de la Salpêtrière) پاریس درگذشت.

او در دورانی که در دبیرستان تحصیل می‌کرد، به سیاست گروید و پس از پیدایش نهضت ملی ایران به رهبری دکتر محمد مصدق هوادار آن جنبش ملی و اصیل گشت. او پس از پیروزی کودتای ۲۸ مرداد علیه حکومت ملی به دانشگاه رفت و در دوران اختناق سیاسی در رشته‌های حقوق و اقتصاد به تحصیل پرداخت و پس از آن پژوهشگر مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران شد. بنی‌صدر در دوران نخست‌وزیری دکتر علی امینی به جبهه ملی دوم پیوست و مسئول سازمان‌ دانشجویان جبهه ملی دانشگاه تهران گشت. او در این رابطه دستگیر و چندی به زندان افتاد. پس از رخداد ۱۵ خرداد که سبب تبعید آیت‌الله خمینی از ایران گشت، بنی‌صدر به پاریس رفت و از دانشگاه سوربن پاریس دکترای اقتصاد گرفت.

پیش از آمدن بنی‌صدر به فرانسه، سازمان‌های جبهه ملی اروپا تشکیل شده بود و بنی‌صدر در آغاز با این سازمان و هم‌چنین با کنفدراسیون همکاری کرد. اما دیری نپائید و در جبهه ملی اروپا انشعاب رخ داد. از آن پس بنی‌صدر یکی از پایه‌گذاران انتشارات مصدق، انتشارات مدرس و نشریه خبرنامه جبهه ملی بود و هم‌زمان با سازمان‌های دفاع از حقوق بشر در ایران و جهان هم‌کاری می‌کرد. او هم‌چنین با نوشتن کتاب‌هائی چون «اصول راهنما و ضابطه‌های حکومت اسلامی»، «اقتصاد توحیدی» و … کوشید اسلام سیاسی را تئوریزه کند و اصول دین اسلام را به زیرساخت انقلاب رهائی‌بخش در ایران و دیگر کشورهای اسلامی بدل سازد. به‌عبارت دیگر، در اندیشه سیاسی بنی‌صدر ارزش‌های شریعت دینی و حقوق اساسی و شهروندی دمکراسی مدرن نه فقط با هم در تضاد قرار نداشتند، بلکه هم‌زیستی آن دو می‌توانست موجب رشد آگاهی مردم و رهائی جامعه از سلطه استعمار و استبداد شود.

زندگی سیاسی بنی‌صدر آشکار می‌سازد که او انسانی دین‌باور و ‌ملی‌گرا بود و برای استقلال و آزادی ایران مبارزه کرد. او بر این باور بود که فقط مردم ایران می‌توانند استقلال و آزادی خود را متحقق سازند و به‌همین دلیل مخالف سرسخت دخالت دولت‌های بیگانه در امور داخلی ایران بود. او حتی هنگامی که به اوج قدرت سیاسی دست یافت، در مقام رئیس‌جمهور ایران دست از مبارزه با استبداد برنداشت و به بزرگ‌ترین رهبر اپوزیسیون جمهوری اسلامی بدل گشت. او چون از حقوق مدنی مردم دفاع کرد و در کنار مردم ماند، با موافقت تلویحی خمینی و طبق مصوبه مجلس شورای اسلامی از قدرت سیاسی برکنار شد. او به امید رهائی مردم ایران از چنبره استبداد دینی در همکاری با مجاهدین خلق «شورای ملی مقاومت» را تشکیل داد و هنگامی که دریافت رهبری مجاهدین در پی رفتن به عراق و همکاری با دیکتاتور آن کشور است، از آن سازمان جدا شد. بنی‌صدر در دوران تبعید اجباری در فرانسه به مبارزه علیه رژیم استبدادی ولایت فقیه ادامه داد. او به فروپاشی نظام ولایت فقیه باور داشت و به‌امید بازگشت به ایران مبارزه می‌کرد.

دیگر آن که او در عین آموختن، حاضر به انتقاد از خود نیز بود. او از یک‌سو هم‌کاری با خمینی را اشتباهی بزرگ دانست و از سوی دیگر در کتاب «حقوق پنجگانه و قانون اساسی برای آینده ایران و جهان» جدائی دین از سیاست و ضرورت تحقق دولت سکولار را پذیرفت.

ما درگذشت آقای دکتر ابوالحسن بنی‌صدر را به همسر ایشان خانم عذرا حسینی، به فرزندانشان فیروزه، زهرا و علی، به خواهران و برادران و خویشاوندانشان و هم‌چنین به یاران و دوستان و همراهانشان تسلیت گفته و برایشان بردباری و استواری آرزومندیم و یقین داریم که آرزوی آقای بنی‌صدر در آینده‌ای نه چندان دور تحقق خواهد یافت و مردم ایران خواهند توانست به دست توانای خویش رژیم استبداد دینی ولایت فقیه را سرنگون سازند و به استقلال و آزادی خویش دست یابند.

حمید آزادی، جمشید امیرخیزی، خسرو انجم، فرید انصاری، بهروز برومند، بیژن بطائی، مهدی بهفر، مهدی پناهی‌پور، محمد جعفری، اسفندیار خلف، محمود دلخواسته، ریموند رخشان، پری رفیع (توکلی)، محمود رفیع، احمد رُناسی، فضل‌الله روحانی، منصور سحرخیز، رضا شاه‌حسینی، سعید شاهسوندی، منوچهر شفائی، صادق شفیعی‌ها، محسن شیرازی، ناصر شیرازی، منوچهر صالحی لاهیجی، جمال صفری، احمد طهماسبی، همایون علی‌زاده، فرهاد فرجاد، کامبیز قائم‌مقام، محسن قائم‌مقام، فرهنگ قاسمی، مصطفی قضات، مسعود کریم‌نیا، جهانگیر گلزار، بیژن گو‌هزاد، بهمن مبشری، صادق محمودی، مرتضی محیط، اسفندیار منفردزاده، حسین منتظر حقیقی، حمیده منتظر حقیقی، رضا مهاجر، ناصر مهاجر، ، پرویز مهرافشان، فریبرز مهران ادیب، فرید مهران ادیب، محمود مهران ادیب، سیروس میرزائی، ژاله وفا، اردشیر هوشی

 

 

 

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Next Post

بازپخش: توضیحاتی بر کتاب استقلال و آزادی، مجموعه مصاحبه های ژاله وفا با ابوالحسن بنی صدر (١)

چ اکتبر 20 , 2021
توضیحاتی بر کتاب استقلال و آزادی، مجموعه مصاحبه های ژاله وفا با ابوالحسن بنی صدر در تلویزیون سپیدۀ استقلال و آزادی (١):                                                         […]
Banisadr-Wafa-1

پست‌های مرتبط

نویسنده

ژاله وفا

درباره من

شبکه‌های اجتماعی

Instagram